کریستال/ اوسیلاتور

کریستال اوسیلاتور یک قطعه‌ی نوسان ساز می‌باشد که بر پایه‌ی کریستال کار می‌کند. در واقع پایه‌ی عملکرد اسیلاتور بر مبنای نوسانات کریستال انجام می‌شود و حرکت مکانیکی را به فرکانس تبدیل میکند و بالعکس، هدف اصلی این قطعه نیز تولید فرکانس پایدار و حذف نوسانات می‌باشد. البته نباید اسیلاتور کریستال را با اسیلاتور و اندیکاتورها اشتباه گرفت. اسیلاتور اندیکاتور نوسان ساز بازار ارز یا بورس می‌باشد و نوعی اندیکاتور است اما اسیلاتور کریستال یک قطعه است که با حرکت مکانیکی کریستال ها فرکانس تولید می‌کند.

انواع اسیلاتور از نظر محل جای‌ گیری کریستال کدام اند؟

اسیلاتور کریستال داخلی

بسیار ساده و کاربردی است و تنها از یک مقاومت و خازن ساخته می‌شود. به دلیل سادگی نیز به راحتی در داخل مدار استفاده می‌شود و در عین سادگی کارکرد آن بسیار دقیق است و بابت فرکانس مشکلی به وجود نمی‌آورد. با این وجود در برابر دما پایدار نیست و شرایط آن با دما تغییر می‌کند.

اسیلاتور کریستال خارجی

این نوع کریستال اوسیلاتور خود را در خارج از مدار قرار داده است. پایداری فرکانس و کم خطا بودن این قطعه در تولید فرکانس باعث شده است که از بی نقص ترین اسیلاتور های کریستال به شمار رود.

کریستال‌ الکترونیکی چیست؟

کریستال یک قطعه‌ی مکانیکی است که دو سر مثبت و منفی به آن متصل شده است. که با دریافت ارتعاش ولتاژ تولید می‌کند و بالعکس، جنس کریستال کوارتز می‌باشد که برای ساخت نوسان از فرکانس ساخته می‌شود.کوارتز یک تیغه‌ی نازک کریستالی می‌باشد که به قطعات فلزی یا الکترون ها متصل می‌شود.ضخامت کوارتز نیز در مقدار فرکانس موثر است به طوری که زیاد بودن ضخامت باعث کمتر شدن فرکانس و بالعکس می‌شود.

باید توجه داشت که بعد از پیدا کردن اندازه‌ی مناسب برای کوارتز ها نمی‌توان فرکانس آن‌ها را تغییر داد. معمولا از کریستال‌ها به تنهایی استفاده نمی‌شود و به صورت ترکیبی در نوسان‌سازها یا بلندگو‌های بارز به کار می‌رود که در نوسانساز برای ساخت فرکانس پایدار استفاده می‌شود و در بارز ها به منظور تولید صدا از جریان الکتریسیته استفاده می‌شود.

اسیلاتور کریستال میکرو

اسیلاتورهای کریستال میکرو یا اس ام دی برای متصل شدن به میکرو چیپ ها و ریز پردازنده‌ها استفاده می‌شود. نه تنها اسیلاتورهای کریستال میکرو بلکه تمام قطعات الکترونیک یک نوع اس ام دی برای ساخت برد‌های چاپی ساخته می‌شود. این قطعه نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. از جایی که این قطعات دقیق‌ترین موج فرکانس را ایجاد می‌کنند. CPU و PICیا میکرو کنترل ها از قطعاتی هستند که در ساخت کلاک با کریستال اسیلاتور میکرو استفاده می‌شود. کلاک‌هایی که توسط این قطعات ساخته می‌شوند دارای سرعت بالایی هستند و در یک دوره که با نام دوره‌ی تناوبی شناخته می‌شود توانایی پردازش یک میلیون عملیات را دارند.

مدار کریستال اوسیلاتور کولپیتس

مدار کریستال اوسیلاتور مشابه ترانزیستور های دو قطبی ساخته می‌شود. با وجود اینکه میتوان برای تقویت فرکانس اسیلاتورها از تقویت کننده‌ی عملیاتی نیز استفاده کرد، ولی این افزایش پهنای باند فرکانس از عهده‌ی تقویت کننده‌ها خارج است. به همین دلیل هم در مدارها از کریستال استفاده می‌کنند. تقویت کننده های مدار کولپیتس بر پایه‌ی کلکتور مشترک ساخته می‌شود.دامنه‌ی خروجی باید کوچک باشد در غیر این صورت توان ورودی به مدار اتلاف می‌شود یا بخاطر نوسان بیش از حد ممکن است مدار به کلی از کار بیفتد.

مدار کریستال اسیلاتور پیرس

یکی دیگر از مدارهای کریستال اوسیلاتور مدار پیرس است. این مدار بیشتر شبیه به مدار کولپیتس طراحی شده است ،یعنی در آن از یک کریستال برای قسمتی از مدار فیدبک استفاده می‌شود. اما تفاوت مدار پیرس در این است که تقویت کننده‌‌اش را بر اساس JFETتنظیم می‌کند و تنظیم شده بر اساس تشدید کننده‌ی سری می‌باشد. در فرکانس تشدید کننده فاز به طور ۱۸۰ درجه جابجا می‌شود و به این ترتیب یک خروجی به وجود می‌آورد و فیدبک را هم مثبت می‌کند.

کاربرد کریستال اسیلاتور

اسیلاتور های کریستال همانطور که گفته شد بیشتر در ساعت‌های دیجیتال به کار می‌ روند. دلیل استفاده از آنها نیز اتصال ساعت به ساعت جهانی و تنظیم آن می‌باشد. از دیگر کاربرد های اسیلاتور میتوان در ساخت ریز پردازنده ها و میکروچیپ ها و کلاک ها نام برد. کاربرد این قطعات شبیه به ترانزیستور های دو قطبی می‌باشد ولی طبق نوع مداری که داخل آن ها به کار رفته متغیر است. از آنجایی که ضخامت کریستال داخل مدارها بر مقدار قدرت فرکانس تاثیرگذار است کاربرد انواع آن نیز علاوه بر نوع مدار براساس توان تولید فرکانس اسیلاتور ها متغیر خواهد بود.

قیمت انواع کریستال اسیلاتور

قیمت کریستال اسیلاتور نیز بسته به نوع خرید شما متغیر است یعنی خرید عمده‌ی آن که بیشتر توسط شرکت‌ها صورت می‌گیرد در نهایت از نظر قیمت کلی مشمول تخفیف است و جدا از تخفیف هم به دلیل خرید عمده میانگین قیمت پایین‌تری نسبت به خرده فروشی کریستال‌های اسیلاتور خواهد داشت. اسیلاتور‌ها نیز بسته به مداری که بر اساس آن ساخته شده اند قیمتشان متغیر خواهد بود. همچنین اسیلاتور‌های میکرو به مراتب ارزان‌تر از نوع معمولی آن است. با اینکه این قطعه در بازار وجود دارد ولی بازار هدف آن فروش به شرکت‌ها‌ی سازنده‌ی ابزار ارتباطی یا سازنده‌های ساعت دیجیتال و تولید‌کننده های نرم افزار می‌باشد و هدف از خرده فروشی کریستال اسیلاتور بیشتر دانش آموزان و دانشجوهای رشته‌ی الکترونیک می‌باشد.

تفاوت کریستال اسیلاتور با اسیلاتور‌ و اندیکاتور

عموما افراد شاید این دو را از نظر نام با یکدیگر اشتباه بگیرند‌. تنها نقطه‌ی اشتراک آنها این است که هر دو نوسان ساز هستند. اما نوع کریستال آنها یک قطعه‌ی پر کاربرد در تلکترونیک است که برای تبدیل نیروی مکانیکی به فرکانس ساخته می‌شود و بخاطر قدرتی که در تولید پایدار فرکانس دارد بسیار مورد توجه است.
این در حالی است که اسیلاتور اندیکاتور یکی از انواع خود اندیکاتور ها است که در بازار بورس یا ارز برای اندازه گیری قیمت های کاذب و اصلاح نشده‌ی آن ها به کار می‌رود و برای افرادی که به صورت تخصصی در بازار بورس یا ارز فعالیت دارند یک کمک بزرگ به شمار می‌رود تا بازار خود را پیش‌بینی کنند، به همین دلیل نیز نوسان ساز نامی‌ده می‌شود و همنام اسیلاتور کریستال می‌باشد اما این دو موضوعاتی کاملا مجزا از یکدیگر هستند که در این مقاله به اسیلاتول الکرونیکی پرداختیم.

نتیجه گیری

اسیلاتور کریستال یک قطعه‌ی پر کاربرد در رشته‌ی الکترونیک است که وظیفه‌ی ایجاد فرکانس را بر عهده دارد و این کار را به بهترین شکل انجام می‌دهد. شیوه‌ی کار مدار آن بر طبق نوع مدار متفاوت خواهد بود. اما به طور کلی می‌توان گفت که با تبدیل نیروی مکانیکی به ولتاژ یا فرکانس یا تبدیل فرکانس به نیروی مکانیکی کار می‌کند. کاربرد آن نیز همانطور که اشاره شد برای سیستم‌های مخابراتی و ریز پردازنده‌ها و میکرو چیپ ها استفاده می‌شود. البته نیازی به گفتن نیست که برای میکروچیپ ها از نوع اس ام دی این قطعه استفاده می‌شود.

همراهان عزیز سایت رسام، ما علاوه بر ارائه انواع اداپتور سوئچینگ قطعات الکترونیکی دیگر را نیز ارائه می دهیم. برای استعلام قیمت و خرید قطعات الکترونیکی روی لینک کلیک کنید.

همچنین انواع مختلف ic های کمیاب نیز تامین و در اختیار مشتریان عزیز قرار داده می شود. برای استعلام قیمت و خرید ic کلیک کنید.

اگر قطعاتی مدنظرتان است که در سایت پیدا نکردید برای سفارش قطعات الکترونیکی از خارج از کشور نیز می توانید اقدام نمایید. مجموعه رسام الکترونیک  واردات قطعات الکترونیک را نیز انجام می دهد.

همچنین انواع ترانزیستور نیز در مجموعه رسام ارائه می شود. برای استعلام قیمت و خرید ترانزیستور کلیک کنید.

پتانسیومتر تریمر و مولتی ترن نیز یکی دیگر از قطعات مهمی است که پیدا کردن آن ها در ایران کار سختی است. اما سایت رسام این قطعات را نیز از چین وارد می کند. برای استعلام قیمت و خرید پتانسیومتر تریمر و مولتی ترن کلیک کنید.

همچنین می توانید برای گرفتن قیمت و خرید دیود نیز به صفحه مورد نظر مراجعه کنید.
خازن اس ام دی نیز از دیگر قطعات کمیاب در ایران می باشد که می توانید برای مشاهده قیمت و خرید خازن اس ام دی به صفحه مورد نظر مراجعه کنید.