در دهههای اخیر، پیشرفت علم الکترونیک باعث تحولی عظیم در فناوری و زندگی روزمره انسانها شده است. یکی از مهمترین اجزای الکترونیکی که نقش کلیدی در این تحول داشته، ترانزیستور است. ترانزیستور قطعهای نیمههادی است که وظیفهی آن تقویت سیگنالها و کنترل جریان الکتریکی در مدار است. این قطعه کوچک، اساس عملکرد بسیاری از دستگاههای امروزی از تلفن همراه گرفته تا رایانهها و تجهیزات دیگر مخابراتی را تشکیل میدهد.در این مقاله بررسی می کنیم که ترانزیستور چیست و چه کاربردی دارد؟ همچنین در مورد انواع ترانزیستور و نحوه تست ترانزیستور با مولتی متر نیز توضیح می دهیم.
ترانزیستور به زبان ساده
ترانزیستور از سه لایه نیمههادی تشکیل شده که به آنها امیتر (Emitter)، بیس (Base) و کلکتور (Collector) گفته میشود.در سادهترین حالت، ترانزیستور با اعمال ولتاژ به پایه بیس، جریان بین امیتر و کلکتور را کنترل میکند و به این ترتیب میتواند مانند یک کلید یا تقویتکننده در مدار عمل کند.
انواع ترانزیستور چیست؟
ترانزیستورها اجزای اصلی در مدارات الکتریکی هستند که به منظور تقویت و کنترل جریان الکتریکی استفاده میشوند. انواع مختلف ترانزیستورها ویژگیها و کاربردهای متفاوتی دارند. شناخت انواع ترانزیستور برای سفارش و خرید مناسب ترین نوع بر اساس کاربری مورد نظر مهم می باشد.در ادامه به بررسی انواع ترانزیستور و کاربرهای آن ها می پردازیم:
| نوع ترانزیستور | ساختار و کنترل | پایهها | ویژگیها / مزایا | کاربردها | 
|---|---|---|---|---|
| BJT (ترانزیستور پیوندی دوقطبی) | دو پیوند P-N، کنترل با جریان | Emitter، Base، Collector | سرعت بالا، توانایی تقویت جریان، عملکرد قابل اعتماد | تقویتکنندهها، منابع تغذیه، مدارهای قدرت | 
| FET (ترانزیستور اثر میدانی) | نیمههادی، کنترل با ولتاژ | Gate، Source، Drain | نویز پایین، اتلاف حرارتی کم، امپدانس ورودی بالا، مناسب مدارهای فرکانس بالا | تقویتکننده کمنویز، مدارهای دیجیتال، سوئیچینگ، اسیلاتورها | 
کاربرد ترانزیستور
ترانزیستورها از پرکاربردترین قطعات در دنیای الکترونیک هستند و تقریباً در تمام مدارهای آنالوگ و دیجیتال حضور دارند. از مدارهای ساده صوتی گرفته تا سیستمهای پیچیده رایانهای و مخابراتی، این قطعه وظیفه کنترل، تقویت و کلیدزنی سیگنالها را بر عهده دارد. برخی از مهمترین کاربردهای ترانزیستور عبارتاند از:
- تقویتکننده جریان یا ولتاژ 
- تثبیتکننده ولتاژ 
- کلید (سوئیچ) الکترونیکی 
- نوسانسازها (Oscillators) 
- مدارات آشکارساز و میکسر 
- مدارهای منطقی در سیستمهای دیجیتال 
بیشتر بیشتر بخوانید : ترانزیستور ماسفت چیست؟
مزایای ترانزیستور چیست؟
قبل از اختراع ترانزیستور از لامپ های خلا استفاده می شد. با ظهور ترانزیستور، که آنرا بزرگترین اختراع قرن بیستم می دانند، راه برای پیشرفت های الکترونیکی باز شد. امروزه هر دستگاه الکترونیکی حداقل از یک ترانزیستور به عنوان اجزای اصلی برخوردار است. ترانزیستور ها واحد سازنده تراشه ها هستند. رایانه و تلفن همراه و سایر دستگاه های الکترونیکی بدون ترانزیستورها وجود نداشتند .ترانزیستور مانند قطعات برد الکترونیکی از مزیت های بیشماری برخوردار است. در ادامه به بررسی مزایای ترانزیستورها می پردازیم:
- اندازه کوچک
ترانزیستورها به دلیل اندازه کوچک خود، امکان ادغام بسیاری از آنها در یک تراشه را فراهم میکنند. این ویژگی، اجازه میدهد تا دستگاهها و مدارات الکترونیکی به صورت کوچکتر، سبکتر و کارآمدتری طراحی شوند.
- مصرف انرژی کم
ترانزیستورها مصرف انرژی کمتری نسبت به قطعات الکترونیکی سنتی دارند. این ویژگی برای دستگاههای قابل حمل مانند تلفنهای همراه، لپتاپها و سایر دستگاههای الکترونیکی اهمیت زیادی دارد.
- سرعت بالا
ترانزیستورها به دلیل واکنش سریع به تغییرات ولتاژ و جریان، سرعت بالایی در انتقال اطلاعات دارند. این خصوصیت آنها را به انتخاب مناسبی برای کاربردهایی که نیاز به پردازش سریع داده دارند، میکند.
- پایداری و قابلیت اطمینان
ترانزیستورها معمولاً دارای عمر مفید طولانی و پایداری بالایی هستند. این ویژگیها آنها را مناسب برای کاربردهایی که نیاز به عملکرد مداوم و بدون اختلال دارند، میکند.
- کنترل و کاربرد آسان
ترانزیستورها به سادگی قابل کنترل هستند و میتوانند با ولتاژ ورودی کوچک تغییرات بزرگی را در خروجی ایجاد کنند. این خصوصیت آنها را برای کاربردهای کنترل و پردازش سیگنالها بسیار مناسب میسازد.
برای اطلاعات بیشتر: تفاوت ماسفت و ترانزیستور
انواع مختلف ترانزیستور بر اساس عملکرد
انواع مختلف ترانزیستور را می توان بر اساس عملکرد آن ها نیز تقسیم بندی کرد. لیست انواع ترانزیستور بر اساس عملکرد آن ها عبارت است از :
- ترانزیستورهای ( Uni-Junction (UJT
- ترانزیستورهای سوئیچینگ کوچک
- ترانزیستورهای سیگنال کوچک
- ترانزیستورهای فرکانس بالا
- ترانزیستور قدرت
- ترانزیستور عکس
بیشتر بخوانید : ترانزیستور bjt چیست
نحوه تست ترانزیستور با مولتی متر
تست ترانزیستور با مولتیمتر یکی از روشهای ساده و موثر برای بررسی عملکرد این قطعه الکترونیکی است. همچنین میتوانید با توجه به مدل و نوع مولتیمتر و ترانزیستور، دستورالعملهای خاص مربوط به دستگاه خود را مطالعه کنید. نحوه تست ترانزیستور با مولتی متر به صورت زیر می باشد. در اینجا فرض میشود که شما از یک مولتیمتر دیجیتال استفاده میکنید.
- پیدا کردن پایهها
معمولاً پایههایی با نشانههای B، C و E دیده میشوند.
2.نحوه اتصال به مولتیمتر
رنگهای سیمهای ترانزیستور را بررسی کنید. اکثر مولتیمترها دارای رنگهای قرمز، سیاه، و قهوهای هستند. سر قرمز مولتیمتر را به پایه Base (B) ترانزیستور وصل کنید. سر سیاه مولتیمتر را به یکی از پایههای Collector (C) یا Emitter (E) ترانزیستور وصل کنید.
- خواندن مقادیر
مولتیمتر را در حالت diode test یا تست دیود قرار دهید.
- میان Collector (C) و Emitter (E) باید دیود باز باشد و مولتیمتر نشانگر OL (Over Limit) یا نشانگر دیود باز بودن را نشان دهد.
- میان Collector (C) و Base (B) دیود باید در حالت باز باشد.
- میان Emitter (E) و Base (B) دیود باید باز باشد.
کلام پایانی
در این مقاله به سوالات ترانزیستور چیست و چه کاربردی دارد؟ پاسخ دادیم، همچنین انواع ترانزیستور و کاربردهای آن را نیز بررسی کردیم. حالا که به طور کامل با ترانزیستور و انواع آن آشنا شدید می توانید با توجه به نیاز خود مناسب ترین و مقرون به صرفه ترین انواع ترانزیستورهای الکترونیکی را سفارش دهید.
سوالات متداول
1. ترانزیستور چگونه کار میکند؟
ترانزیستور با اعمال ولتاژ کوچک به پایه بیس، جریان بین امیتر و کلکتور را کنترل کرده و بهصورت تقویتکننده یا کلید عمل میکند.
2. چگونه میتوان پایههای ترانزیستور را تشخیص داد؟
با کمک دیتاشیت مدل مورد نظر یا تست دیود در مولتیمتر میتوان پایههای Base، Collector و Emitter را تشخیص داد.
3. از کجا ترانزیستور اصل بخریم؟
فروشگاه رسام الکترونیک بهعنوان مرکز فروش ترانزیستور در تهران، انواع مدلهای ترانزیستور را با ضمانت اصالت و ارسال سریع ارائه میدهد.
4. اگر ترانزیستور مورد نظرم در سایت موجود نباشد چه کنم؟
میتوانید از بخش «ثبت سفارش محصول» درخواست خود را ارسال کنید تا قطعه بهصورت اختصاصی برای شما تأمین گردد.
برای امتیاز دادن روی ستاره کلیک کنید!
میانگین امتیاز 2.5 / 5. تعداد رای: 2
تاکنون هیچ رأیی ثبت نشده است! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز میدهد.
 
	 
															



دیدگاه های شما
ترانزیستورهای سوئیچینگ کوچک موجود دارین ؟
سلام و درود،انصافا اطلاعات خوبی ارایه کرده اید، در صورت امکان بخشی را اضافه فرمایید که شخص کم اطلاع بتواند در تعمیر یا ساخت بعضی مدارها از ان کمک بگیرد، مثلا کدام ترانزیستورها در ساخت دیمر ac 220ولت قابل استفاده است، به نظر من بسیار مفید خواهد بود.🌹
سلام! 😊 خیلی ممنون از پیشنهاد ارزشمندتون. حق با شماست، اضافه کردن بخشهای کاربردی برای کسانی که تازه وارد هستن و میخوان مدار بسازن یا تعمیر کنن، خیلی مفید خواهد بود. حتماً این نکته رو برای مطالب آینده در نظر میگیریم تا ترانزیستورهای مناسب دیمر AC 220 ولت و موارد مشابه هم معرفی بشه ⚡💡🌹
وقت بخیر
ممنون میشم عکس انواع ترانزیستور رو هم به طور کامل روی سایت قرار بدید
سلام
شما در زیمنه واردات ترانزیستور هم فعالیت دارید؟
درود بر شما بله مشکلی نیست
سلام وقت بخیر
کار پایه های ترانزیستور چیه ؟
سلام برشما ، ترانزیستورها سه پایه اصلی دارند پایه امیتر :امیتر مسئول تأمین یا خروج حاملهای بار (الکترونها یا حفرهها) برای مدار است. پایه بیس :بیس وظیفه کنترل جریان بین امیتر و کلکتور را بر عهده دارد و پایه پایه کلکتور: کلکتور جریان خروجی اصلی را از مدار میگیرد و به مدار بعدی هدایت میکند.
با تشکر از مقاله مفید و پایهای شما. برای یک پروژه تقویت صوت ساده، میخواستم بدونم که چطور بین ترانزیستورهای BJT و MOSFET انتخاب کنیم؟ تفاوت اصلی این دو در عملکرد عملی برای یک آمپلیفایر صوتی چیست؟