قطعات الکترونیکی بخش جداییناپذیر تمامی مدارها و دستگاههای دیجیتال و آنالوگ هستند و شناخت آنها برای هر مهندس یا علاقهمند به الکترونیک ضروری است. نام قطعات الکترونیکی با عکس شامل مقاومت، خازن، دیود، ترانزیستور، سلف، آیسی، رله، فیوز، کانکتور و کلید است و انواع قطعات الکترونیکی به سه دسته اصلی فعال، غیرفعال و الکترومکانیکی تقسیم میشوند. در ادامه مطلب، به معرفی هر قطعه همراه با کاربرد و تصویر واقعی آنها میپردازیم.
شناخت قطعات الکترونیکی
در مدارهای الکترونیکی، هر قطعه نقش ویژهای دارد و عملکرد کل مدار به همکاری آنها بستگی دارد. برخی قطعات مانند خازن و مقاومت نقش بنیادی در تنظیم و کنترل جریان و ولتاژ دارند، برخی دیگر مانند ژنراتور سیگنال انرژی و توان مدار را تأمین میکنند و قطعاتی مانند مولتیمتر برای اندازهگیری و پایش عملکرد مدار به کار میروند.
از نظر عملکرد الکتریکی، قطعات الکترونیکی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- فعال (Active) : قطعات اکتیو یا فعال توانایی تولید یا تقویت انرژی الکتریکی را دارند و برای عملکرد خود به انرژی مدار وابسته هستند، مانند ترانزیستورها و دیودها.
- غیرفعال (Passive) : قطعات پسیو یا غیرفعال انرژی تولید نمیکنند و صرفاً جریان و ولتاژ را کنترل یا منتقل میکنند، مانند مقاومتها، خازنها و سلفها.
این تقسیمبندی به مهندسین کمک میکند تا مدارها را به صورت هدفمند طراحی و عیبیابی کنند.
انواع قطعات الکترونیکی
برای تعمیر یا طراحی مدارهای الکترونیکی، شناخت دقیق نام قطعات الکترونیکی با کاربرد آنها ضروری است. هر قطعه نقش ویژهای در عملکرد مدار دارد و دانستن ویژگیها و کاربرد آنها به شما کمک میکند تا مدارها را به درستی عیبیابی، تعمیر یا بهینهسازی کنید. در ادامه، به معرفی مهمترین قطعات الکترونیکی و توضیح کاربرد هر یک میپردازیم.
1.قطعات فعال (Active)
این قطعات قادر به تولید، کنترل یا تقویت جریان و انرژی الکتریکی هستند و برای عملکرد خود به انرژی مدار وابستهاند.
ترانزیستور
این قطعه دارای سه پایه بلند است و ولتاژ برق به پایهای به نام پایه بیس متصل میگردد. پایه بیس، جریان الکتریکی را به دو پایه دیگر ترانزیستور انتقال میدهد. ترانزیستور از اصلیترین قطعات مدار الکتریکی است و به وسیله این قطعه میتوان جریان الکتریکی را متصل یا جدا نمود.
دیود
دیودها همانند باتری، دارای دو جریان متفاوت مثبت و منفی هستند. دیودها انواعی دارند که برخی از آنها به این شرح هستند؛ ال ای دی، دیود سیگنال کوچک و سیگنال بزرگ، دیود کریستالی، دیود گان، دیود وکوم، دیود لیزری و… . برای خرید دیود مورد نظرتان میتوانید به وب سایت رسام مراجعه کنید.
انواع دیود :
| نام دیود | تعریف کوتاه | ویژگی اصلی | کاربردهای مهم |
|---|---|---|---|
| دیود زنر | دیود نیمهرسانا برای تثبیت ولتاژ در بایاس معکوس | نگهداشتن ولتاژ خروجی در مقدار ثابت | رگولاتور ولتاژ، حفاظت مدار، محدود کردن ولتاژ |
| دیود شاتکی | دیود با سرعت سوئیچینگ بسیار بالا و افت ولتاژ کم | پاسخگویی بسیار سریع، افت ولتاژ روبهجلو کم | مدارهای پرسرعت، منابع تغذیه سوئیچینگ، فرکانسهای بالا |
| فتودیود / LED | دیود الکترولومینسانس برای تولید نور | تبدیل انرژی الکتریکی به نور با راندمان بالا | نمایشگرها، لوازم خانگی، نورپردازی، سیستم خودرو، تجهیزات پزشکی |
| دیود خازنی (واریکتور) | دیودی که ظرفیت خازنی متغیر دارد و شارژ ذخیره میکند | تغییر ظرفیت با تغییر ولتاژ | تولید پالس، کنترل فرکانس، درایو موتور، سیستمهای RF |
آداپتور یا مدار IC
شامل مجموعهای از قطعات و مدارهای مجتمع است و وظیفه تأمین و مدیریت انرژی مدار را دارد. انواع آن شامل آداپتور سوئیچینگ، آداپتور خطی، آداپتور دیجیتال و آنالوگ است.
میکروکنترلر
برای کنترل دستگاهها و پردازش اطلاعات استفاده میشود و در گوشی، ساعت، ماشین لباسشویی و دوربینها کاربرد دارد.
باطری
باطریها حاوی انرژی شیمیایی هستند. با اتصال باطری به مدار، انرژی شیمیایی باطری به انرژی الکتریکی تبدیل میشود و در مدار جریان مییابد. باطریها دارای دو نوع هستند؛ نمونهای از باطریها امکان شارژ شدن دارند و نمونهای دیگر مصرفی هستند؛ نمونههای مصرفی بعد از تمام شدن، دور انداخته میشوند.
موتور
این قطعه با چرخش، جریان الکتریکی تولید میکند. موتورها ابعاد متفاوتی دارند و هم در ابعاد بسیار کوچک و هم در اندازههای عظیم تولید میشوند. موتورها در بیشتر مدارها بهکار میروند؛ نمونهی ساده آن، ساعت مچی است.
صفحه نمایشگر
برای نمایش اطلاعات و اعلانها استفاده میشود و انواع ساده تا پیشرفته دارد.
2.قطعات غیرفعال (Passive)
این قطعات انرژی تولید نمیکنند و صرفاً جریان و ولتاژ مدار را کنترل، ذخیره یا منتقل میکنند.
مقاومت
مقاومت یکی دیگر از انواع قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها در کنترل کردن جریان برق است؛ این قطعه به وسیله دو کانکتور به مدار متصل میشود. مقاومتها بر اساس میزان تحمل انرژی نیز انواعی دارند. هر مقاومت اطلاعات مشخصی دارد که برای فهمیدن آن پیشنهاد می شود مقاله خواندن مقاومت smd را نیز بخوانید.
خازن
خازن یک قطعه الکترونیکی است که برای ذخیره و نگهداری انرژی الکتریکی در قالب یک میدان الکتریکی بین دو الکترود به کار می رود. خازن ها در بسیاری از مدارهای الکترونیکی به عنوان قطعات اساسی استفاده می شوند. از این قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها در مدارهای منطقی به عنوان یک عنصر حافظه و یا به عنوان فیلتر استفاده می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه خازن چیست؟ مراجعه کنید.
سلف (Inductor)
سلف یا ترانسفورماتور، یک قطعه الکترونیکی است که برای تغییر ولتاژ و جریان استفاده می شود. از این قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها به دلیل قابلیت کنترل ولتاژ و جریان، در بسیاری از برنامه های الکترونیکی از جمله تغذیه ی برق دستگاه های الکترونیکی (مانند تلویزیون ها و کامپیوترها، مبدل های DC به AC، تغذیهی قطعات الکترونیکی، شارژرهای باتری، تجهیزات صوتی و تصویری و دستگاه های الکترونیکی خودروها) استفاده می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه سلف چیست؟ مراجعه کنید.
ترانسفورماتور
ترانسفورماتور نیز یکی دیگر از قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها در کنترل جریان برق در مدار است؛ تراسفورماتور از دو سیمپیچ تشکیل شده است و دارای انواع گوناگونی است. هر کدام از این ترانسفورماتورها استفاده متفاوتی دارند و از سیمپیچهای گوناگونی ساخته شدهاند.
فیوز
فیوز یکی از قطعاتی است که موجب میشود مدار ایمن بماند. فیوز میتواند جریان برق را کنترل کند و از وارد شدن مقدار زیادی جریان برق جلوگیری کند. این قطعه نقش محافظتی دارد و درصورت ورود جریان بالای برق، مدار را خاموش میکند. فیوز از اجزایی به نام نگهدارنده، کنتاکت و مغزی تشکیل شده است. برخی از فیوزها با نامهای فیوز کارتریج، فیوز ولتاژ بالا، فیوز گرمایی و فیوز اتوماتیک شناخته میشوند.
کانکتور
این قطعه که با نام ترمینال هم شناخته میشود، به شکل دندانههای باریک و فلزی است. این قطعه در عین ساده بودن، اهمیت بالایی در مدار دارد؛ چرا که کانکتور، رابط اتصال قطعات مختلف به مدار الکتریکی است. میتوان کانکتور را با استفاده از لحیمکاری به مدار متصل کرد. مزیت استفاده از کانکتور در ایجاد استحکام و ایمنی بالاست؛ این قطعات ظریف علاوه بر انتقال جریان، از خطراتی چون برق گرفتگی جلوگیری میکنند.
بیشتر بخوانید : کانکتور RF چیست؟
کلید
یکی دیگر از قطعات مدار الکترونیکی، کلید نام دارد. این قطعه طراحی پیچیدهای ندارد و برای قطع و وصل کردن جریان الکتریکی به کار میرود. کلیدها به صورت تک پل یا دو پل ارائه میشوند.
تشخیص قطعات الکترونیک اورجینال
شناخت قطعات الکترونیکی اصل در تعمیر و تولید تجهیزات اهمیت زیادی دارد، زیرا استفاده از نمونههای تقلبی میتواند باعث کاهش عمر دستگاه یا حتی آسیب جدی به مدار شود. برای اطمینان از اورجینال بودن قطعات، باید :
- کیفیت بستهبندی
- سالمبودن چاپ روی قطعه
- تطابق شماره سریال
- نوع لحیمکاری را با دقت بررسی کرد.
قطعات الکترونیکی خاص را از کجا تهیه کنیم؟
تهیه قطعات خاص یا کمیاب همیشه ساده نیست، اما با انتخاب مسیر درست میتوان این چالش را مدیریت کرد. بهترین راه، خرید از تامینکنندگان معتبر و فروشگاههای تخصصی است که ضمانت اصالت و امکان پیگیری محصول را ارائه میدهند.
فروشگاه رسام بیش از یک دهه در زمینه قطعات و تجهیزات الکترونیک فعالیت کرده است؛ همچنین موفق به همکاری با بسیاری از شرکتها و برندهای معتبر و مشهور خارجی شده است. برای سفارش قطعات الکترونیکی از وبسایت رسام میتوانید اینجا کلیک کنید.
جمع بندی
در این مطلب به معرفی انواع قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها پرداختیم. قطعات الکترونیکی باعث میشوند مدار به درستی کار کند و در عملکرد آن اختلال ایجاد نشود؛ بنابراین برای یافتن ایرادها و همچنین تعمیر آنها باید با انواع قطعات الکترونیک و کاربرد آنها آشنا باشید. برای مطالعه مقالات بیشتر در زمینه شناخت قطعات الکترونیکی، میتوانید به وبسایت رسام مراجعه کنید. این وبسایت علاوه بر فروش انواع تجهیزات الکترونیکی، مطالب آموزشی مفیدی نیز در زمینه شناخت قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها منتشر میکند.
سوالات متداول
چطور شماره فنی قطعات الکترونیکی را پیدا و تفسیر کنیم؟
شماره فنی معمولاً روی بدنه قطعه چاپ میشود و شامل ترکیبی از حروف و اعداد است که نوع، سری تولید و ویژگیهای الکتریکی آن را مشخص میکند. با جستجوی همین کد در دیتاشیت سازنده میتوان مشخصات کامل مانند ولتاژ، جریان، توان، پایهها و کاربرد قطعه را دقیق تفسیر کرد.
چرا بعضی قطعات الکترونیکی داغ میشوند؟
داغشدن قطعات معمولاً به دلیل عبور جریان بیش از حد، تهویه ضعیف، طراحی اشتباه مدار، نقص داخلی قطعه یا کیفیت پایین آن رخ میدهد. همچنین استفاده از ولتاژ نامناسب یا قرار گرفتن قطعه در نزدیکی منبع حرارتی میتواند باعث افزایش دمای آن شود. ادامه این وضعیت عملکرد مدار را مختل میکند.
چه عواملی باعث سوختن قطعات الکترونیکی میشوند؟
سوختن قطعات اغلب ناشی از افزایش بیش از حد ولتاژ یا جریان، اتصال کوتاه، گرمای زیاد، نوسانات برق، لحیمکاری اشتباه یا استفاده از قطعات بیکیفیت است. طراحی نامناسب مدار و عدم استفاده از حفاظتهایی مثل فیوز یا رگولاتور نیز احتمال خرابی و سوختن قطعات را بالا میبرد.
پرکاربردترین قطعات الکترونیکی در تعمیرات چیست؟
در تعمیرات معمولاً قطعاتی مانند مقاومت، خازن، ترانزیستور، دیود، رگولاتور ولتاژ، آیسی پاور، فیوز، کانکتور و ترانسها بیشترین تعویض را دارند. این قطعات بیشتر در معرض حرارت، نوسان برق یا استهلاک هستند و خرابی آنها مستقیماً عملکرد دستگاه را مختل میکند، به همین دلیل در تعمیرات بسیار پرتکرارند.
تفاوت قطعه الکترونیکی اورجینال، استوک و ریبال شده چیست؟
قطعه اورجینال کاملاً نو و تولید اصلی کارخانه است و بیشترین کیفیت و عمر را دارد. قطعه استوک دستدوم اما سالم و تستشده است. قطعه ریبال شده معمولاً از روی بردهای قدیمی جدا و پایههای آن بازسازی شده است؛ قیمت کمتر دارد اما ریسک خرابی و عمر کوتاهتری دارد.
برای امتیاز دادن روی ستاره کلیک کنید!
میانگین امتیاز 4.5 / 5. تعداد رای: 2
تاکنون هیچ رأیی ثبت نشده است! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز میدهد.













دیدگاه های شما
سلام
مدتی پیش ازتون خرید داشتم خواستم فقط بگم خیلی از خریدم راضیم
اولین خریدم بود و خیلی رضایت بخش بود .
سلام!خیلی خوشحالیم که خرید اولتون اینقدر تجربه خوبی براتون بوده. مرسی که با ما به اشتراک گذاشتید، امیدواریم همیشه خریدهاتون راحت و رضایتبخش باشه ⚡💡
سلام! خیلی خوشحالیم که تجربه خرید اولتون با ما رضایتبخش بوده. ممنون که این رضایت رو با ما به اشتراک گذاشتید. 🌷
سلام و وقت بخیر
مطالب مفیدی بود فقط ممنون میشم علاوه بر اینها توضیحی مختصر و مفید هم در مورد رله ها و انواع آنها بدید
درود بر شما
می تونید مقاله ای که درباره رله روی سایت منتشر شده را مطالعه کنید
https://microwaveelectronic.com/2024/05/05/%D8%B1%D9%84%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/
سلام چطور میتونم لیست نام قطعات الکترونیکی با عکس رو به طور کامل داشته باشم؟
سلام وقت بخیر
چطور میتونم قیمت روز آداپتور رو داشته باشم؟
سلام شما نمایندگی فروش قطعات الکترونیکی دارید؟فروش به صورت جزئی و تکی هم دارید؟
سلام حدود 200 عدد کانکتور sma میخاستم. باید سفارش بدم برام بیارید یا موجود برای خرید دارید؟
درود بر شما
کانکتور SMA چه مدل لازم دارید بفرمایید من چک میکنم احتمالا موجود داریم
اگر لطف کنید به واتس آپ پیام بدید ممنون میشم .
۰۹۲۱۲۲۰۶۴۳۶
وقت بخیر
خیلی ممنون بابت این مقاله کامل. من تازه وارد دنیای الکترونیک شدم و همیشه برام سوال بود که این قطعههای مشکی کوچیک روی برد چی هستن! الان فهمیدم که همون آی سیها هستن و توشون کلی قطعه ریز جاساز شده. فقط یه چیز: وقتی آی سی میسوزه یا خراب میشه، میشه فقط همون رو عوض کرد یا باید کل برد رو تعویض کرد؟ و آیا آی سیها عمر مفید مشخصی دارن؟